چگونه یک خنک‌کننده آبی مناسب برای CPU انتخاب کنیم؟
این نوع دستگاه‌ها مبتنی بر یک محلول مایع هستند که بین رادیاتور فلزی که توسط فن‌ها خنک می‌شود و یک بلوک خنک‌کننده که در بالای پردازنده قرار می‌گیرد، به گردش درمی‌آید. با این کار دمای پردازنده با سرعت و به طور بهینه‌ای کاهش پیدا می‌کند.
اگر به دنبال یک خنک‌کننده آبی برای CPU کامپیوتر خود هستید، باید به نکات زیادی توجه کنید. در این مطلب به طور مختصر و مفید به چند نکته که برای خرید خنک‌کننده‌های آبی باید توجه کنید، می‌پردازیم. باید خاطرنشان کنیم منظور ما از خنک‌کننده آبی، مدل‌های مدار بسته است که رایج‌ترین مدل این خنک‌کننده‌ها محسوب می‌شوند. زیرا همانطور که احتمالا می‌دانید، برخی کاربران از مدل‌های مدار باز هم استفاده می‌کنند که البته استفاده از آن‌ها پیچیده‌تر است و هزینه‌ی بیشتری در پی دارد.
خنک‌کننده آبی چیست و چگونه پردازنده را خنک می‌کند؟
این نوع دستگاه‌ها مبتنی بر یک محلول مایع هستند که بین رادیاتور فلزی که توسط فن‌ها خنک می‌شود و یک بلوک خنک‌کننده که در بالای پردازنده قرار می‌گیرد، به گردش درمی‌آید. با این کار دمای پردازنده با سرعت و به طور بهینه‌ای کاهش پیدا می‌کند. برخلاف خنک‌کننده بادی که از هوا برای خروج گرما از پردازنده استفاده می‌کند، خنک‌کننده مایع با گردش مداوم مایع خنک از طریق بلوک خنک‌کننده که روی پردازنده قرار دارد، گرما را از پردازنده خارج می‌کند.
سپس از بلوک خنک‌کننده، مایع موردنظر به رادیاتور راه پیدا می‌کند که این رادیاتور در بخش فوقانی، پشتی یا پایینی کیس قرار دارد و در نهایت گرمای موردنظر با کمک فن‌ها دفع می‌شود. بعد از این کار، مایع بار دیگر به بلوک خنک‌کننده برمی‌گردد و همین فرایند به دفعات تکرار می‌شود. اما اگر به دنبال خرید یک خنک‌کننده آبی هستید، بهتر است به این نکات که در ادامه آن‌ها را مطرح می‌کنیم، توجه کنید.
بررسی رادیاتور
همانطور که گفتیم، تمام خنک‌کننده‌های آبی برای دفع گرما از رادیاتور بهره می‌برند. نحوه‌ی عملکرد آن هم مشابه رادیاتور ماشین است. اما قبل از خرید و نصب خنک‌کننده، باید به اندازه‌ی رادیاتور و ویژگی‌های آن توجه نشان دهید. زیرا اندازه‌ی رادیاتور یک خنک‌کننده آبی ارتباط مستقیمی با اندازه‌ی کیس کامپیوتر شما دارد.
رادیاتورهای موجود در خنک‌کننده‌های آبی معمولا در سه اندازه‌ی مبتنی بر یک، دو و سه فن به فروش می‌رسند. همچنین ممکن است این موارد به عنوان رادیاتورهای ۱۲۰ میلی‌متری، ۲۴۰ میلی‌متری و ۳۶۰ میلی‌متری به فروش برسند. برخی از آن‌ها اندکی عریض‌تر هستند و مثلا ممکن است از فن‌های ۱۴۰ میلی‌متری به جای فن‌های ۱۲۰ میلی‌متری استفاده کنند. همچنین باید به مدل‌های ۲۸۰ میلی‌متری و ۴۲۰ میلی‌متری هم اشاره کنیم. در این میان تعداد اندکی خنک‌کننده آبی مجهز به ۴ فن هم به فروش می‌رسند که تعداد آن‌ها بسیار پایین است و در حقیقت فقط افراد انگشت‌شماری به این نوع خنک‌کننده‌ها نیاز پیدا می‌کنند.
اما اینکه به کدام اندازه نیاز دارید، بستگی به اندازه‌ی کیس و نیازهای شما دارد. به طور کلی خنک‌کننده‌های دارای فقط یک فن، بیشتر مناسب پردازنده‌های میان‌رده مانند AMD Ryzen 5 یا Intel Core i5 هستند. اما اگر از تراشه‌های بهتری مانند AMD Ryzen 7/9 یا Intel Core i7/i9 استفاده می‌کنید، بهتر است حداقل یک خنک‌کننده آبی دارای دو فن خریداری کنید زیرا هرچقدر پردازنده قدرت بیشتری داشته باشد، طبیعتا گرمای بیشتری تولید می‌کند. همچنین قبل از خرید می‌توانید نقد و بررسی‌های صورت گرفته برای مدل موردنظر خنک‌کننده آبی یا یک مدل مشابه را مطالعه کنید تا با خیال راحت بتوانید دست به خرید بزنید.
همانطور که گفتیم باید قبل از خرید یک خنک‌کننده آبی، از اندازه و ویژگی‌های کیس کامپیوتر خود مطمئن شوید. به طور کلی توصیه می‌شود که اگر می‌خواهید کیس جدیدی را اسمبل کنید، خنک‌کننده آبی را قبل از انتخاب کیس مشخص کنید تا بتوانید از نصب راحت آن در کیس خود مطمئن شوید. با وجود اینکه رادیاتور خنک‌کننده‌های دارای یک فن را می‌توانید به جای یکی از دریچه‌های فن موجود در کیس نصب کنید، اما خنک‌کننده‌های دارای دو یا سه فن فضای قابل توجهی را اشغال می‌کنند. بنابراین در این شرایط، کاربران معمولا یک کیس با دریچه‌ی فوقانی برای رادیاتور خنک‌کننده آبی خریداری می‌کنند.
بررسی هیت‌سینک
هیت‌سینک بخشی از خنک‌کننده آبی است که به طور مستقیم به پردازنده وصل می‌شود. این بخش که از آن به عنوان بلوک خنک‌کننده هم یاد می‌شود، به زبان ساده گرمای تولیدی از پردازنده را دریافت می‌کند و به همین خاطر از کیفیت بالای این قسمت باید مطمئن شوید.
البته تقریبا تمام خنک‌کننده‌های آبی از بلوک خنک‌کننده باکیفیتی بهره می‌برند. معمولا بلوک‌های مسی رسانای گرمایی بهتری نسبت به بلوک‌های آلومینیومی دارند. بنابراین اگر مدل موردنظر شما دارای بلوک مسی است، می‌توانید با خیال راحت از آن استفاده کنید. اما در کنار مسی یا آلومینیومی بودن که برای بسیاری از کاربران اهمیت زیادی ندارد، باید به پشتیبانی از سوکت مربوط به پردازنده در مادربرد توجه کنید.
برای یادآوری باید بگوییم که نسل‌های مختلف پردازنده‌های اینتل و AMD از سوکت‌های مختلفی پشتیبانی می‌کنند. اما خوشبختانه بیشتر خنک‌کننده‌های آبی از براکت‌های لازم برای قرارگیری روی پردازنده‌های اینتل و AMD بهره می‌برند. اما در هر صورت قبل از خرید یک خنک‌کننده، از سازگاری آن با پردازنده‌ی موجود در کیس مطمئن شوید تا حین نصب و راه‌اندازی با مشکلی روبرو نشوید. برخی از خنک‌کننده‌ها هم مثلا صرفا برای پردازنده‌های اینتل یا AMD ساخته شده‌اند و اگرچه با براکت‌های مختلف به احتمال زیاد می‌توانید آن خنک‌کننده را روی پردازنده‌ی یک شرکت دیگر قرار دهید، ولی چنین کاری ممکن است فرایند نصب را پیچیده‌تر کند.
خرید از بین برندهای مشهور
در نهایت باید به اهمیت انتخاب از برندهای مشهور اشاره کنیم و سپس باید ببینید آیا خنک‌کننده موردنظر محصول باکیفیتی هست یا نه. در بازار از بین انواع و اقسام خنک‌کننده‌های آبی می‌توانید دست به انتخاب بزنید ولی برخی از آن‌ها کیفیت چندان خوبی ندارند و بعد از چند ماه استفاده ممکن است پمپ مایع آن‌ها خراب شود یا رادیاتور با مشکلات مختلفی روبرو شود.
در این زمینه مثلا می‌توانیم به برندهایی مانند دیپ کول، کولر مستر و MSI اشاره کنیم که در بازار ایران هم با استقبال زیادی روبرو شده‌اند. اما بار دیگر باید خاطرنشان کنیم که کیفیت خود محصول را هم باید بررسی کنیم و ممکن است یک خنک‌کننده‌ی ساخت شرکت مشهور، نسبت به رقبای هم‌قیمت حرف زیادی برای گفتن نداشته باشد.
با توجه به اینکه یک خنک‌کننده آبی باکیفیت می‌تواند سال‌ها انجام وظیفه کند، بهتر است در این زمینه بودجه‌ی مناسبی را در نظر بگیرید و اگر بودجه‌ی زیادی در اختیار ندارید، توصیه می‌کنیم ویژگی‌هایی مانند نورپردازی RGB و دیگر مشخصه‌های پر زرق‌و‌برق را کنار بگذارید و در عوض به کیفیت خنک‌کننده توجه نشان دهید.
